Les på mobsen

Som eg vel så vidt var inne på for eit par innlegg sidan er lesebrettet mitt for tida oppteke fordi den kloke, slanke og generøse sambuaren min les Min kamp på det. Tredje band er visst litt av ein transportetappe, forstår eg.

Iallfall gjev dette meg høve til å seie noko om dei ulike eboklesarane på telefonen. På grunn av DRM og latskap (les: Orkar ikkje hugse adobe-IDen eller for den delen alltid syte for at filene eg KJØPER er portable) har eg lydboklesarar frå fire ulike bokhandlar på mobilen i tillegg til ebokbib. (Og to lydbokavspelarar, men dei får vente til ein annan post) installerte på smarttelefonen. Og så brukar eg den innebygde nettlesaren til å lese bøker på bokhylla.no. Eigen post seinare.

Berre for å ha sagt det i starten: Dei fungerer stort sett greit. Det skulle verkeleg ikkje vere turvande å ha ein lesar for kvar bidige butikk, og nei, det skulle heller ikkje vere turvande å fikle med sjølve filene EG HAR KJØPT for å få vist dei med kva lesar som helst. Men så lenge bokbransjen vel å behandle kundar som tjuvar må vi vel berre leve med det. Om det er fordi kvar bokhandel må ha kvar sin boklesar at dei er såpass ulike skal eg ikkje ha sagt. Ein kunne tenkje seg at alle i det aller minste hadde eit minimum av funksjonaltitet som gjekk på tvers av alle tilbydarane, og at dette minimumet omfatta blading fram og tilbake, søking i boka, interaktiv innhaldsliste, fotnoter, hugsing av kor du var i boka sist du las og litt sånn småsnacks. Som det følgjande PIRKET vil vise, er dette truleg å krevje for mykje. Nokre har alle desse funksjonalitetane, andre manglar dei. Sidan den som vil lese ebøker på mobilen i praksis ikkje kan velje vekk desse lesarane utan å velje vekk den aktuelle bokhandelen som kjelde til bøker er ikkje dette noka kåring av den beste lesaren, snarare ein liten vegvisar til kva ein bør vere obs på. 

Ebok.no og Riidr

Nettbutikken ebok.no har brukande tilbod kvar sundag, og det skulle ikkje forundre meg stort om denne ikkje greier å lese lydbøker óg. Illustrasjonen tyder kanskje på at eg har kjøpt Øyvind Holens forvitnelege Donald-bok tre gonger, men det har eg altså ikkje. Eg har berre forsøkt å opne henne tre-fire gonger eller sånn. 

Slinger i valsen

Nett denne boka har eg elles vore tvungen til å lese på mobsen jamvel om kindlen hadde vore ledig; Vigmostad Bjørke er nemleg så kjipe at ikkje berre får eg ikkje sendt boka til kindle, eg får faktisk ikkje lese henne online heller. Iallfall er blading att og fram tilgjengeleg her, og ein kan svitsje mellom svart tekst på kvit bakgrunn eller kvit tekst på svart bakgrunn. I denne boka fungerte faktisk fotnotene berre delvis, og det er nokså kjipt. 

Vidare brukar appen aksellerometeret i telefonen til å gjette om du vil lese med skjermen ståande eller liggande. Heldigvis kan ein låse skjermen i den føretrekte posisjonen.

Elles er bøkene søkbare direkte, og den som vel å trykke på menyfeltet på telefonen får tilgang til interaktiv innhaldsliste. Sidetala stemmer ikkje med sidene på mobilvisninga, men truleg ikkje med papirboka heller. Framdriftsmelding på formatet "side X av Y" kunne soleis gjerne vore supplert eller bytt ut med prosentdel av boka du har lese.

Båe er visst bygde på adobe reader

Når eg kunne seie med så stor sikkerheit at ebok.no truleg kan spele av lydbøker, er det fordi eg har høyrt lydbøker i riidr-appen før. Heldigvis er denne bokhandelen tillitsfull nok til å la kundane laste ned mp3-filene ved kjøp utan krav om at dei må bli spelt av i ein gitt spelar, slik at eg heller vel lydbokfavoritten akimbo (of which more later). Her er eg usikker på policyen til ebok.no fordi eg ikkje har kjøpt lydbøker derfrå. Elles er desse to appane (og nettbutikkane som høyrer til dei) så like at eg mistenkjer dei for å ha same eigarar.

Båe appane kan forresten fint brukast til å lese pdfar du måtte få tilsendt eller laste ned frå Internett. Slik har rutetabellar, vekeplanar for barneskulen og andre meir eller mindre saftige dokument blitt del av biblioteket mitt. 

Det der med å kunne velje bakgrunn er i grunnen kjekt. For ein som er van med e-ink er gjenskinnet i mobilskjermen heilt frykteleg plagsamt, og det hjelper faktisk ganske mykje å lese kvit tekst på svart bakgrunn. Ved lesing på senga er det óg kjekt å ikkje lyse opp heile rommet med masse kvit bakgrunn og litt svart tekst. Er det straumsparande óg tru?

Sånn! Her er óg innstillingar for lysstyrke, skriftstorleik og retningslåsing.

Iallfall: Kjekt. Om det er løyst på den best tenkjelege måten er eg derimot mindre sikker på. Det appen gjer når du skiftar til nattmodus (som dei av ukjente grunnar kallar det) er ikkje sånn sett å skifte tekstfarge og bakgrunnsfarge, men å gjere visninga negativ. Moglegvis meir lettvint for utviklaren, men eg kan iallfall sjå eit lite problem med det: 

Eller kanskje det berre blir tøffare?

Både riidr.dk og ebok.no har elles høve til å lese iallfall mange av bøkene i nettlesaren frå ditt eige bibliotek. Kjekt viss du ikkje gidd laste ned boka til den pcen du sit på eller ikkje orkar hugse adobe-IDen din eller av andre grunnar. Diverre synkroniserer ikkje butikken mot appen, slik at du sjøl må halde greie på kor du var om du av ulike grunnar skulle svitsje mellom lesing på mobil og pc. 

Ein annan ting som gjer at appen kan framstå som litt halvutvikla er det som skjer med titlar osb når du stiller på skriftstorleiken:

Play bøker (google books)

Dyre bøker. Den lekraste bladinga, men den kan eg ikkje attgje fordi gesten for å bla om kjem i konflikt med gesten for skjermdump. Appen er god å lese på, då. Og dersom boka ligg føre gratis i google books, er det med denne appen du les. Eg vier illustrasjonen denne gongen til det enorme behovet for dugnadsinnsats for korrekturlesing av skanna bøker:

Om du synest gotisk fraktur er vanskeleg å lese, tenk på kva OCR-programmet har å slite med!

Til venstre står første side av Ove Mallings Store og gode Handlinger af Danske, Norske og Holstenere (1777), til høgre ei side av innhaldslista slik ho er oppfatta av OCR-programvaren. Å gjere eldre bøker reelt søkbare krev dugnadsinnsats av menneske med røynlege auge. Om du har fem minutt å avse no og då kan du klikke på lenka og melde deg på distributed proofreaders og slik vere med på å sikre tilgang til kunnskap for framtida.

kindle

Fotnoter funkar. I tillegg til svart og kvit bakgrunn kan du velje sepia og grøn. Det er minst eit halvt dusin skrifttyper å velje mellom. Synkroniserer med lesebrettet og kindle cloud reader (i nettlesaren på pcen). Du kan legge dine eigne .mobi-filer (til dømes dei du har lasta ned frå gutenberg.org eller bokselskap.no) i kindlemappa på mobsen og lese dei der (i cloud reader har du derimot berre tilgang til titlane du har kjøpt eller fått gjennom amazon). Amazon kan kva tid som helst finne på å slette kontoen din og ta frå deg tilgangen til ebøkene du har kjøpt.

Lett å navigere. Flinke folk.

ebokbib

No har eg tidlegare skrive ein post om gleder og vonbrot etter eit par dagar med eboklån i Vestfold, no har det gått mange nok månader til at eg kan pirke vidare. 

Bøkene er stadig ikkje søkbare, og appen har stadig ingen fotnotefunksjonalitet. Innstillingane for skrifttype (fire eller fem ulike), skriftstorleik og bakgrunnsfarge (normal, natt og sepia) er lette å finne og bruke. Interaktiv innhaldsliste har eg enno ikkje funne. 

Like etter lansering hadde eg ei formell klage på ei av bøkene i utvalet. Det vart ordna, og det var forlaget si skuld, men det kunne kanskje vore lettare for både bibliotekarar (i tilfelle brukarane av bibliotekets tilbod vender seg til biblioteket) og ikkje-bibliotekarar å melde frå om feil.

Noregsrekord i orddelingsfeil?

Ein annan ting er at nokre av ebøkene er så fulle av korrekturfeil at ein kan ta seg i å lure på om forlaga (okay, samlaget) medvite saboterer ebøkene. Og det er i samband med slike ting eg har merkt meg at om den norske forlagsbransjen er treige til å omfamne ebøker, er dei ikkje stort betre på sosiale media (dei nyttar ikkje vende seg til dei på twitter). Men det er jo ikkje ebokbib si skuld.

Dette passar i grunnen bra, for eg er alltid meg sjøl minst 110 prosent.